Haga

Pod względem formalnym do dziś nie posiada praw miejskich, stąd też uchodzi za „największą wieś Europy".
Zanim powstała tutaj w XIII w. wieś, na miejscu dzisiejszej Hagi szumiały ciągnące się aż po Haarlem lasy, w których zwykł polować książę Floris IV. W 1250 r. syn jego, Wilhelm II, nakazał wznieść zamek, ukończony przez Florisa V, który przeniósł swój dwór z Haarlemu. Osada, zwana „dorp van der Haghe", a później jeszcze s-Gravenhage — dosłownie: leśna polana hrabiego — zaczęła się rozwijać, lecz nigdy nie zdobyła takiej pozycji, jak inne kupieckie miasta Niderlandów. Od 1528 r. wielokrotnie plądrował Hagę Maarten van Rossum, głośny przywódca najemników z Geldrii, a następnie przez 80 lat okupowały ją wojska hiszpańskie. Dopiero w XVII w. Haga staje się zasobna, do czego przyczynił się fakt, iż zbierały się tutaj Stany Generalne Zjednoczonych Prowincji. Z czasem przenosi się do Hagi rząd. Wreszcie staje się ona miejscem rokowań międzynarodowych. Właśnie tutaj przypieczętowano wszystkie koalicje przeciw Ludwikowi XIV. Wiek XVII jest okresem gospodarczej prosperity miasta, które zdobywa się na wiele hoteli w stylu renesansu i baroku. W 1795 r. Hagę najeżdżają Francuzi, a 11 lat później Amsterdam odbiera jej, z woli Ludwika Bonapartego, rangę stolicy. W 1814 r. znów powraca do Hagi dwór, dzięki czemu utrwala się jej rezydencyjny i arystokratyczny charakter. Względy te zadecydowały o jej wielokrotnym wyborze na miejsce spotkań dyplomatycznych w latach 1899, 1907 i 1929. Z Hagą wiążą się liczne porozumienia i konwencje międzynarodowe. Posiadające bogatą, XIX-wieczną architekturę miasto jest pełne przestrzeni, parków, pomników i ambasad.

Najciekawsze zabytki.
Nietypową dla Hagi, średniowieczną architekturą wyróżnia się historyczny kompleks Binnenhofu — siedziby parlamentu w centrum miasta. Rozległy dziedziniec otacza dostojny w swej surowości czworobok budowli różnych stylów z różnych epok. środek dziedzińca zajmuje, przypominający z zewnątrz świątynię, Dwór Rycerski (Ridderzoal), wzniesiony przez księcia Florisa V ok. 1280 r. Ongi zbierała się tutaj szlachta, dziś królowa wygłasza mowy tronowe z okazji otwarcia sesji parlamentarnych.
Duże wrażenie sprawia iluminacja północnej fasady Binnenhofu, odbitej w wodzie kanału Hofvijver, z którego bije fontanna. Naprzeciw, po drugiej stronie zadrzewionego skweru, Lange Voorhout, znajdują się stare haskie pałace arystokratów, a wśród nich pod nr 74 dawny pałac Królowej Matki, zaś pod nr 34 Biblioteka Królewska z piękną fasadą Daniela Marota.
Z kompleksem Binnenhofu łączy się integralnie stylowa siedziba Królewskiej Galerii Malarstwa (Mauritshuis) przy Plein 29, posiadającej jedną z najświetniejszych w Holandii kolekcji malarstwa. Oprócz Lekcji anatomii dra Thulpa i wielu innych płócien Rembrandta, reprezentowani są tu Johannes Vermeer i jego słynny Widok Delft, Jan Steen, Paulus Potter, Frans Hals, Gerard Dou, Adriaen van Ostade, Gerard Ter Borch, Jacob van Ruysdael, Hans Memling, Peter Paul Rubens, Rogier van der Weyden, Jan van Goyen i in. Łącznie ponad 400 dzieł różnych szkół i orientacji artystycznych.